Bij de Iban

Na weer een luxe overnachting in ons hotel in Kuching begint het volgende avontuur: op bezoek bij de Iban-stam, oftewel de koppensnellers. Onze gids heeft ons verzekerd dat ze die praktijk niet meer toepassen 😉

We beginnen de dag met een rit naar de Lemanak rivier. Onderweg stoppen we bij een lokale markt waar we groenten en fruit zien die we – ondanks eerdere reizen naar zuidoost Azië – niet kennen. Verderop stoppen we nog een keer om cadeautjes te kopen voor onze gastheren. Chips natuurlijk, wat geef je anders aan een traditionele stam!

Bij de rivier aangekomen stappen we in een longboat, een lange smalle kano waarin je achter elkaar zit. Hij is gelukkig wel gemotoriseerd, want we moeten stroomopwaarts. Het water staat erg laag waardoor de bootsvrouw ons af en toe met een lange stok over de bodem moet trekken terwijl de motor naar boven geklapt is. Dat gaat bijna altijd goed in de wankele boot, tot ze een verkeerde beweging maakt en pardoes in het water valt. Een natte broek had ze toch al omdat ze soms uitstapt om de boot voort te trekken.

Na een uurtje varen door de prachtige omgeving komen we aan bij hun longhouse in een bocht in de rivier. Een longhouse is een groot huis waarin meerdere families leven. Ik gok een meter of 70 lang, met over de hele lengte een veranda. Als je door één van de vele deuren naar binnen gaat kom je in de gemeenschappelijke binnenruimte die ook over de hele lengte loopt. Hier spelen kinderen voetbal en zitten sommige vrouwen op de grond manden te weven. Over de gehele lengte zitten om de paar meter deuren die naar de individuele familiekamers leiden. In dit longhouse leven 11 families, dus er zijn 11 deuren. De “woning” van een gezin bestaat meestal uit een woonkamer die ook dienst doet als slaapkamer. Hier worden ’s avonds matrassen neergelegd. Via een trap naar beneden kom je in de keuken en daarachter zit nog een bergruimte en washok. Tegenwoordig hebben ze stromend water en elektriciteit, dus een wasmachine is een handig hulpmiddel dat ze ook hebben.

We worden welkom geheten met een theeceremonie. Iedereen die aanwezig is verzameld zich in de gemeenschappelijke ruimte en we drinken een lekker kopje thee. Daarna gaat iedereen gelukkig weer z’n eigen gang zodat we niet opgelaten hoeven te blijven zitten met vreemden in wiens huis we te gast zijn. Wij gaan op verkenning door het huis en de omgeving. Achter de longhouse zijn toiletten en douches. Die laatste zijn vermoedelijk voor de toeristen gebouwd, want ik zie de bewoners zichzelf wassen in de rivier.

Als het tijd is voor het avondeten begeven we ons naar de keuken van één van de families. Wij mogen aan tafel zitten terwijl de rest op de grond zit. Wij krijgen eerst eten, waarna de restjes naar de familie gaan. Oké, nu voelen we ons wel een beetje opgelaten. Gelukkig komen er ook mensen uit andere gezinnen en die nemen allemaal wat eten mee, meestal rijst. Bij het eten krijgen we een glaasje eigengemaakte rijstwijn die prima te drinken is.

Na het eten krijgen we een voorstelling met traditionele dans. Maar niet voordat we proosten met rijstwijn: drie keer Ooooo-ha! roepen terwijl je de beker omhooghoudt bij “ooooo” en weer laat zakken op “ha”. Een viertal Iban heeft traditionele kleren aangetrokken en voert een dans op. Bij de heren moet dat lijken of ze een stoere neushoornvogel nadoen, de vrouwen een elegante fazant. Als wij uitgenodigd worden om ook mee te doen blijkt dat de rijstwijn z’n werk doet: we aarzelen geen moment en gaan helemaal op in de dans. Na de dans geven wij ons cadeau, die namens de niet aanwezige chief in ontvangst wordt genomen. Eén van de vrouwen verdeelt alle zakjes netjes in 11 stapels zodat iedere familie wat krijgt.

Iedereen gaat op tijd naar bed. Dat van ons is opgemaakt in de gemeenschappelijke ruimte, met een matras op de grond en een klamboe.

De volgende ochtend maken we nog een boottochtje naar de begraafplaats en mogen we proberen te schieten met een blaaspijp. Dat valt eigenlijk wel mee en het lukt ons beide om de schietschijf te raken, alleen niet in de roos.